Cách Sử Dụng Đông Trùng Hạ Thảo Tốt Nhất, Đảm Bảo An Toàn

Đông trùng hạ thảo là dược liệu quý hiếm, được sử dụng từ xa xưa trong Y học cổ truyền và hiện nay đã được chứng minh có nhiều tác dụng đối với sức khỏe con người. Vậy làm thế nào để tận dụng tối đa giá trị của đông trùng hạ thảo? Hãy cùng tìm hiểu các cách sử dụng đông trùng hạ thảo phổ biến và mang lại hiệu quả tốt nhất trong bài viết dưới đây.

Đông trùng hạ thảo mang đến công dụng gì?

Đông trùng hạ thảo (Ophiocordyceps sinensis) là một loại dược liệu truyền thống quý hiếm hình thành do sự cộng sinh giữa loài nấm Ophiocordyceps sinensis và ấu trùng của một số loài bướm thuộc chi Thitarodes.

Sở hữu các hoạt chất quý như cordycepin, adenosine, polysaccharide,… đông trùng hạ thảo mang đến nhiều lợi ích tiềm năng cho sức khỏe con người, được sử dụng từ lâu trong các bài thuốc cổ truyền. Cụ thể:

• Tăng cường sức đề kháng: Nấm đông trùng giúp kích thích hệ miễn dịch bằng cách thúc đẩy sản sinh các tế bào miễn dịch quan trọng như macrophage, lymphocytes và NK cell. Nhờ đó, cơ thể tăng khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh, giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Cải thiện chức năng sinh lý: Nhiều nghiên cứu lâm sàng cho thấy đông trùng có tác dụng tích cực trong cải thiện sinh lý ở cả nam và nữ. Dược liệu này giúp tăng cường hormone sinh dục, giảm các triệu chứng rối loạn chức năng tình dục, hỗ trợ điều trị yếu sinh lý, hiếm muộn.
• Kiểm soát đường huyết: Dược liệu quý hiếm này tham gia cải thiện độ nhạy insulin, làm tăng men chuyển hóa đường và hạn chế hấp thu glucose từ ruột. Từ đó, góp phần kiểm soát đường huyết, hỗ trợ điều trị và phòng ngừa các biến chứng ở bệnh nhân tiểu đường.
• Bồi bổ sức khỏe sau ốm dậy: Với hàm lượng dinh dưỡng cao cùng các hoạt chất kháng khuẩn, chống viêm, trùng thảo giúp nâng cao thể trạng cho người mới ốm dậy. Sử dụng sản phẩm từ loại dược liệu này giúp rút ngắn thời gian hồi phục, giảm mệt mỏi, lấy lại sinh khí.
• Hỗ trợ sức khỏe tim mạch: Đông trùng có khả năng giúp hạ lipid máu xấu, ổn định huyết áp, giảm tình trạng viêm và xơ vữa động mạch. Đây được xem là giải pháp hỗ trợ hiệu quả giúp cải thiện các vấn đề tim mạch và ngăn ngừa các bệnh lý nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ.
• Tác dụng chống lão hóa: Sự tích tụ các gốc tự do chính là một trong những nguyên nhân gây ra hiện tượng lão hóa. Nấm đông trùng với thành phần là các chất chống oxy hóa mạnh, giúp trung hòa các gốc tự do. Từ đó làm chậm quá trình lão hóa, mang lại làn da tươi trẻ.

Các cách sử dụng đông trùng hạ thảo tốt nhất

Tuy nhiên, để phát huy tối đa tác dụng của loại dược liệu này, việc sử dụng đúng cách là yếu tố then chốt. Vậy đông trùng hạ thảo sử dụng như thế nào? Dưới đây chúng tôi sẽ gợi ý cho bạn các cách sử dụng hiệu quả và đảm bảo an toàn.

Ăn trực tiếp

Cách sử dụng đông trùng hạ thảo đơn giản nhất là ăn trực tiếp. Đây là một phương pháp đáng thử nhằm tận dụng tối ưu giá trị dinh dưỡng của loại dược liệu quý này.

Ưu điểm:

• Hấp thụ tối ưu: Ăn trực tiếp giúp cơ thể hấp thụ hiệu quả các hoạt chất trong đông trùng hạ thảo, bao gồm cordycepin, adenosine, axit amin và nhiều vi chất có lợi khác.
• Tiện lợi và tiết kiệm: Đây là cách sử dụng đơn giản, sẵn sàng ngay khi có nhu cầu, không đòi hỏi cầu kỳ trong chuẩn bị.
• Trải nghiệm hương vị độc đáo: Vị ngọt nhẹ, beo béo, hơi ngậy cùng kết cấu mềm dai của đông trùng hạ thảo tươi mang đến trải nghiệm thú vị, giống như thưởng thức một loại nấm đặc biệt.

Hướng dẫn sử dụng:

• Đầu tiên bạn cần chọn loại đông trùng hạ thảo tươi hoặc khô đạt chuẩn chất lượng, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, không có dấu hiệu nấm mốc, hư hỏng.
• Tiếp đến bạn đem rửa sạch đông trùng với nước, có thể ngâm trong nước ấm khoảng 5 phút cho mềm hơn.
• Cuối cùng cho đông trùng vào miệng, nhai kỹ và nuốt cả phần sợi và phần con nhộng.
• Bạn có thể uống thêm nước ấm để hỗ trợ quá trình hấp thụ.

Thời gian dùng và liều lượng:

• Đối với người khỏe mạnh, liều dùng khuyến nghị là khoảng 3-5 con/ngày.
• Thời gian tốt nhất sử dụng đông trùng hạ thảo là vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều.

Hãm trà

Hãm trà được coi là phương pháp đơn giản và tiện lợi để hưởng trọn lợi ích từ đông trùng hạ thảo. Cách sử dụng đông trùng hạ thảo theo hình thức hãm trà như sau:

Chuẩn bị:

• Đông trùng hạ thảo (tươi/khô): Lựa chọn nguồn uy tín, sản phẩm chất lượng.
• Ấm trà sứ hoặc thủy tinh.
• Nước sôi có độ nóng khoảng 60 – 70 độ C.

Các bước thực hiện:

• Đầu tiên bạn dùng nước sôi tráng qua ấm để làm ấm dụng cụ. Cho đông trùng hạ thảo vào ấm, chế một ít nước sôi, lắc nhẹ để loại bỏ bụi bẩn, rồi đổ phần nước này đi.
• Tiếp đến rót nước sôi 60-70 độ C vào ½ ấm. Hãm trong khoảng 5-7 phút (tùy khẩu vị).
• Cuối cùng bạn rót trà ra tách và thưởng thức ngay khi còn ấm. Bạn có thể hãm 2-3 lần nước cho tới khi trà nhạt dần.

Thời gian và liều lượng:

• Liều lượng: Sử dụng 5-10 sợi đông trùng hạ thảo (tươi hoặc khô) mỗi ngày.
• Thời điểm uống: Tốt nhất là vào buổi sáng hoặc trước bữa ăn 30 phút nhằm tăng khả năng hấp thụ.
• Kết hợp nguyên liệu: Có thể pha trà đông trùng hạ thảo với táo đỏ, cam thảo, nhân sâm,.. tùy theo nhu cầu, tuy nhiên nên tham khảo ý kiến chuyên gia để tránh tương tác không mong muốn.

Ngâm mật ong

Ngâm đông trùng hạ thảo với mật ong là một phương thức phổ biến nhằm tăng cường hiệu quả của dược liệu này. Đây cũng được coi là cách sử dụng đông trùng hạ thảo hiệu quả nhất.

Ưu điểm: 

• Tăng hiệu quả dược chất: Đông trùng hạ thảo chứa nhiều hoạt chất sinh học có lợi như cordycepin, adenosine, polysaccharide,… Mật ong lại đóng vai trò như một chất xúc tác, giúp cơ thể hấp thu các dược chất này dễ dàng hơn.
• Cải thiện hương vị: Mật ong với vị ngọt thanh giúp giảm bớt vị đắng nhẹ và mùi tanh đặc trưng của đông trùng hạ thảo, khiến thức uống này trở nên dễ thưởng thức hơn.
• Bảo quản lâu dài: Mật ong có đặc tính kháng khuẩn tự nhiên, kết hợp với môi trường đậm đặc giúp kéo dài thời gian bảo quản cho đông trùng hạ thảo.
• Tiện lợi: Cách dùng này đơn giản, phù hợp với những người bận rộn không có nhiều thời gian để chế biến cầu kỳ.

Chuẩn bị nguyên liệu:

• Đông trùng hạ thảo, nên chọn loại nguyên con (tươi hoặc khô), có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
• Mật ong nguyên chất, tốt nhất là mật ong rừng để đảm bảo chất lượng.
• Lọ thủy tinh có nắp đậy.

Cách thực hiện:

• Đông trùng hạ thảo bạn cần đem rửa sạch nhẹ nhàng để loại bỏ bụi bẩn. Nếu dùng loại khô, có thể ngâm qua nước ấm cho mềm.
• Lọ thủy tinh cần được tráng sơ bằng nước sôi, để ráo hẳn.
• Tiếp đến bạn xếp đông trùng hạ thảo vào lọ, đổ mật ong ngập mặt, đậy chặt nắp.
• Bảo quản đông trùng mật ong ở vị trí thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Sau khi ngâm từ 7-10 ngày bạn có thể lấy ra sử dụng.

Thời gian và liều lượng:

• Mỗi ngày, bạn dùng từ 5-10 con đông trùng hạ thảo đã ngâm, kết hợp cùng với 1-2 thìa mật ong pha nước ấm.
• Thời gian thích hợp nhất để uống đông trùng mật ong là vào buổi sáng, trước khi ăn khoảng 30 phút.

Ngâm rượu

Cách sử dụng đông trùng hạ thảo khô hay tươi theo hình thức ngâm đông trùng hạ thảo với rượu trắng không chỉ giúp bảo quản dược chất mà còn tạo thành bài thuốc bổ, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe sinh lý cũng như tăng cường miễn dịch.

Hướng dẫn cách sử dụng đông trùng hạ thảo tươi/khô ngâm rượu:

Chuẩn bị:

• Đông trùng hạ thảo dạng khô hoặc tươi, ưu tiên nguồn uy tín, đảm bảo chất lượng.
• Rượu trắng có nồng độ 40-45 độ, được nấu từ gạo nếp truyền thống, không lẫn tạp chất gây hại.

Cách sử dụng:

• Đông trùng hạ thảo bạn đem rửa sơ, để ráo. Nếu dạng tươi có thể thái lát mỏng.
• Bình ngâm chọn chất liệu thủy tinh hoặc sứ, vệ sinh sạch và lau khô hoàn toàn.
• Bạn cho đông trùng hạ thảo vào trước, sau đó đổ rượu ngập bề mặt. Nắp bình cần được đậy kín và bảo quản những vị trí khô ráo, thoáng mát.
• Thời gian ngâm tối thiểu là 1 tháng, tuy nhiên để dược chất trong đông trùng hạ thảo tiết ra nhiều hơn, ngâm càng lâu sẽ càng tốt.

Thời gian và liều lượng:

• Mỗi ngày uống khoảng 1-2 chén nhỏ (tổng cộng không quá 50ml) chia làm 2 lần.
• Uống trong hoặc sau bữa ăn.

Hầm, nấu các món ăn

Bên cạnh những cách dùng phổ biến như hãm trà, ngâm rượu, hay ngâm mật ong, đông trùng hạ thảo còn được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực. Cách sử dụng này giúp tạo nên những món ăn giàu dinh dưỡng, hỗ trợ bồi bổ cơ thể và nâng cao sức đề kháng. Dưới đây là những món ăn từ trùng thảo ngon, bổ dưỡng:

Gà tiềm/hầm đông trùng hạ thảo

Nguyên liệu: Gà ác hoặc gà ta, đông trùng hạ thảo (tươi hoặc khô), táo đỏ, hạt sen, kỷ tử, gừng, hành lá, gia vị.

Cách chế biến:

• Đầu tiên bạn cần làm sạch thịt gà và chặt thành những miếng nhỏ vừa ăn.
• Cho gà, táo đỏ, hạt sen, kỷ tử, gừng và đông trùng hạ thảo vào nồi. Đổ nước ngập mặt nguyên liệu, thêm gia vị vừa ăn.
• Đun sôi với lửa lớn, sau đó hạ nhỏ lửa và hầm đến khi gà chín mềm và các nguyên liệu khác nhừ (khoảng 45-60 phút).
• Cuối cùng bạn nêm nếm lại cho vừa miệng, thêm hành lá, tắt bếp và thưởng thức ngay khi còn nóng.

Bồ câu hầm đông trùng hạ thảo

Nguyên liệu: Bồ câu, đông trùng hạ thảo (tươi hoặc khô), nấm hương, hạt sen, kỷ tử, gừng, hành lá, gia vị.

Cách chế biến:

• Bạn làm sạch bồ câu, có thể chặt miếng cho dễ ăn.
• Nấm hương bạn đem ngâm trong nước ấm đến khi nở to, hạt sen rửa sạch.
• Tiếp đến bạn cho một chút dầu ăn vào nồi và phi thơm gừng, cho bồ câu vào xào nhanh tay đến khi thịt săn lại.
• Thêm nấm hương, hạt sen, đông trùng hạ thảo cùng lượng nước vừa ăn vào nồi và đun sôi.
• Hạ nhỏ lửa, hầm trong khoảng 1 giờ đến khi các nguyên liệu chín mềm, nêm nếm lại gia vị cho vừa ăn và thưởng thức.

Cháo đông trùng hạ thảo

Nguyên liệu: Đông trùng hạ thảo (tươi hoặc khô), gạo nếp, gạo tẻ, thịt băm, hành lá, gia vị.

Cách chế biến:

• Bạn vo sạch gạo nếp, gạo tẻ. Thịt băm ướp với chút gia vị. Tiếp đến xào sơ thịt băm cho đến khi săn lại.
• Ninh gạo với nước dùng gà hoặc nước hầm xương đến khi nở bung.
• Khi cháo gần được, bạn cho đông trùng hạ thảo và thịt băm đã xào vào, tiếp tục nấu thêm khoảng 10 phút rồi tắt bếp, thêm hành lá và thưởng thức.

Ai không nên và nên sử dụng nấm đông trùng

Cách sử dụng đông trùng hạ thảo tươi như thế nào đã được gợi ý ở trên. Tuy nhiên để phát huy tối đa tác dụng cũng như hạn chế nguy cơ gặp tác dụng không mong muốn khi dùng đông trùng hạ thảo, việc nắm rõ những chỉ định và chống chỉ định cụ thể là vô cùng cần thiết.

Chỉ định

Đông trùng hạ thảo được sử dụng cho các đối tượng và mục đích sau:

• Người có sức khỏe suy nhược: Cách sử dụng đông trùng hạ thảo sấy khô hay dùng tươi đều giúp nâng cao thể trạng, cải thiện sức đề kháng. Đặc biệt hiệu quả với người mới ốm dậy, người cao tuổi hoặc người lao động nặng nhọc.
• Hỗ trợ cải thiện các bệnh lý mạn tính: Nhiều nghiên cứu cho thấy lợi ích của đông trùng hạ thảo trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh như hen suyễn, viêm phế quản mạn tính, tiểu đường, bệnh thận mạn,…
• Bồi bổ, tăng cường chức năng sinh lý: Đây là tác dụng được biết đến nhiều nhất của đông trùng hạ thảo, đặc biệt là ở nam giới.
• Hỗ trợ phòng ngừa ung thư: Các hoạt chất trong đông trùng hạ thảo có khả năng ức chế sự phát triển của một số dòng tế bào ung thư.

Chống chỉ định

Một số nhóm đối tượng được khuyến cáo không nên sử dụng đông trùng hạ thảo:

• Phụ nữ đang mang thai và cho con bú: Hiệu lực và tính an toàn trên đối tượng này chưa được nghiên cứu đầy đủ.
• Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi: Hệ tiêu hóa và miễn dịch chưa hoàn thiện có thể khiến tác dụng của dược liệu không những kém hiệu quả mà còn gây ra những ảnh hưởng không đáng có đến sức khỏe của trẻ.
• Người bị dị ứng: Một số trường hợp có phản ứng dị ứng với các thành phần trong đông trùng hạ thảo.
• Người mắc bệnh rối loạn đông máu: Đông trùng hạ thảo có thể làm tăng nguy cơ chảy máu ở những đối tượng này.
• Người đang sử dụng thuốc đặc trị: Cần tham khảo ý kiến bác sĩ khi áp dụng các cách sử dụng nấm đông trùng hạ thảo tươi/khô kết hợp với một số loại thuốc như ức chế miễn dịch, thuốc tiểu đường,… để tránh gây hại sức khoẻ.

Lưu ý quan trọng khi dùng trùng thảo

Mặc dù nổi tiếng với công dụng bồi bổ sức khỏe, nhưng việc áp dụng các cách sử dụng nấm đông trùng hạ thảo cũng đòi hỏi nhiều lưu ý quan trọng để phát huy tối đa tác dụng cũng như tránh những vấn đề không mong muốn. Cụ thể:

• Không lạm dụng: Dùng quá nhiều đông trùng hạ thảo có thể dẫn đến hiện tượng nóng trong, táo bón, mất ngủ. Bạn cần ngưng sử dụng và đến gặp bác sĩ nếu phát hiện các biểu hiện bất thường.
• Nên sử dụng thành từng đợt: Các chuyên gia khuyên người dùng nên sử dụng nấm đông trùng theo đợt từ 1-3 tháng, sau đó tạm ngưng (khoảng 1-2 tháng). Tránh dùng liên tục thời gian quá dài.
• Bảo quản: Đông trùng hạ thảo cần được bảo quản ở nhiệt độ dưới 25 độ C (tốt nhất nên bảo quản trong tủ lạnh ở ngăn mát), độ ẩm dưới 60%. Bên cạnh đó cần tránh ánh sáng trực tiếp, tránh nơi có mùi lạ hoặc hóa chất.
• Cẩn trọng khi kết hợp thuốc: Đông trùng hạ thảo có thể tương tác với một số loại thuốc điều trị, dẫn đến làm tăng hoặc giảm tác dụng của thuốc. Vì vậy, cần tham khảo ý kiến bác sĩ khi đang sử dụng các phương pháp điều trị khác.
• Dạng bào chế phù hợp: Đông trùng hạ thảo tồn tại ở nhiều dạng khác nhau như tươi, khô, hay dạng chiết xuất. Tùy vào nhu cầu sử dụng và tình trạng sức khỏe, người dùng nên lựa chọn dạng bào chế phù hợp.

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp thông tin hữu ích về cách sử dụng đông trùng hạ thảo. Lựa chọn phương pháp phù hợp và kiên trì sử dụng, kết hợp điều chỉnh chế độ sinh hoạt hợp lý, bạn sẽ cảm nhận được những cải thiện tích cực về sức khỏe nhờ loại “tiên dược” này. Hãy nhớ, để đạt hiệu quả tốt nhất, quan trọng là chọn lựa đông trùng hạ thảo đảm bảo chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng.