Tinh Trùng Là Gì? Tìm Hiểu Đặc Điểm, Cách Phục Hồi Số Lượng

Tinh trùng có đóng góp quan trọng trong hoạt động thụ thai và sinh sản. Vậy nên, các vấn đề như xoay quanh các đặc điểm, cấu tạo cũng như cách tăng cường phục hồi tinh binh khỏe mạnh, tăng số lượng cũng nhận được rất nhiều sự quan tâm. Trong bài viết dưới đây, chuyên gia sẽ giải đáp chi tiết, giúp đấng mày râu có cái nhìn bao quát và có biện pháp cải thiện sức khỏe sinh lý.

Tinh trùng là gì? Cách phân biệt tinh trùng với tinh dịch

Tinh trùng (tên khoa học: Spermatozoon) là tế bào có chức năng mang thông tin di truyền của cá thể đực, mang bộ nhiễm sắc thể đơn bội với số lượng lên đến 23 nhiễm sắc thể (chiếm gần một nửa số nhiễm sắc thể cần để phát triển lên cá thể hoàn chỉnh). Chính vì vậy, tinh trùng có đóng góp quan trọng trong hoạt động thụ thai và sinh sản.

Có không ít người nhầm lẫn giữa tinh trùng và tinh dịch. Dưới đây là một số điểm giúp dễ dàng phân biệt như sau:

Tinh trùng:

• Không thể nhìn thấy tinh trùng bằng mắt thường mà phải thông qua kính hiển vi.
• Là tế bào sinh sản của nam giới và là thành phần cấu tạo lên tinh dịch.
• Có nhiệm vụ chủ động bơi đến tìm trứng để hình thành quá trình thụ tinh.

Tinh dịch:

• Tinh dịch nhìn thấy được bằng mắt thường, màu trắng đục và có dạng đặc sệt.
• Thành phần của tinh dịch có chứa đường, protein, vitamin, khoáng chất, tinh trùng, tinh tương.
• Tinh dịch có nhiệm vụ bảo vệ, hỗ trợ tinh binh bơi đến trứng an toàn và dễ dàng.

Có thể bạn quan tâm: cách nhận biết chồng yếu sinh lý0 và vợ cần làm gì để chồng cải thiện yếu sinh lý

Tìm hiểu đặc điểm, cấu tạo chi tiết của tinh trùng

Không ít người băn khoăn về quá trình tinh trùng được tạo ra, hoặc các đặc điểm cấu tạo, mùi vị, màu sắc. Cụ thể dưới đây là chi tiết về quá trình hình thành , cấu tạo cũng như các đặc điểm về màu sắc, mùi vị.

Quá trình tinh trùng được tạo ra như thế nào?

Tinh trùng được sản sinh trong tinh hoàn, cụ thể là ống sinh tinh. Quá trình hình thành và phát triển tinh binh như sau: Ban đầu từ tế bào gốc, tinh trùng sẽ được hình thành dưới dạng nguyên bào, các nguyên bào này sẽ được phân chia tạo thành tinh bào. Tại ống sinh tinh của tinh hoàn, các tinh bào dần được phát triển thành tinh trùng. Sau đó, chúng di chuyển đến mào tinh để tiếp tục quá trình trưởng thành.

Khi bị kích thích, quá trình xuất tinh sẽ diễn ra. Lúc này tinh trùng sẽ đi từ mào tinh, qua ống dẫn tinh, kết hợp dịch tiết từ tuyến tiền liệt, túi tinh để tạo thành tinh dịch. Cuối cùng được phóng ra ngoài qua niệu đạo.

Quá trình này diễn ra từ khi nam giới dậy thì (13 – 16 tuổi), xuyên suốt thời gian trưởng thành tới già. Trong trường hợp không xuất tinh, chúng sẽ chết đi và tự hấp thu vào biểu mô trong mào tinh.

Cấu tạo của tinh trùng

Tinh trùng là tế bào sinh sản có kích thước khoảng 65-70 µm nên không thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng khi quan sát dưới kính hiển vi sẽ thấy rõ được hình dạng của chúng tương tự như con nòng nọc, bao gồm 3 phần rõ rệt như sau:

• Phần đầu: Phần đầu có hình dạng giống giọt nước nhưng dẹt, bên trong có chứa bộ nhiễm sắc thể đơn bội, trong đó có 1 nhiễm sắc thể X hoặc 1 nhiễm sắc thể Y. Phần nhân đầu tinh trùng có chứa túi cực (giống đầu mũi) chứa enzyme có tác dụng phá hủy lớp màng trứng trong quá trình thụ tinh.
• Phần cổ: Đây là phần có tác dụng nối đầu với đuôi, hỗ trợ cử động xoay hướng cho tinh trùng khi bơi.
• Phần đuôi: Đây là bộ phận chứa các ty thể, di chuyển được thông qua quá trình chuyển hóa năng lượng từ đường glucose và fructose. Các ty thể được sắp xếp theo hình xoắn ốc, đồng thời kích thước thon gọn và mỏng nên giúp tinh trùng dễ di chuyển hơn, tốc độ khoảng 1 – 3mm/phút.

Đặc điểm của tinh trùng

Các đặc điểm về mùi vị và màu sắc của tinh trùng như sau:

• Tinh trùng màu gì: Do lẫn trong tinh dịch nên khó để nhận biết được màu sắc cụ thể. Nhưng khi tinh dịch được xuất ra ngoài sẽ đưa theo một lượng lớn tinh binh và mang màu trắng đục, hơi sệt, hóa lỏng sau 20 phút. Trong những trường hợp tinh dịch có màu bất thường thường là dấu hiệu cơ thể đang mắc một số bệnh lý.
• Mùi vị: Mùi vị sẽ tùy thuộc vào nồng độ đường, muối khoáng và acid trong cơ thể. Mà các yếu tố này lại có liên quan mật thiết với cơ địa và chế độ ăn uống của từng người. Thông thường sẽ có vị mặn, chát hoặc ngọt, tuy nhiên, đối với nam giới có bệnh sinh lý  sẽ có mùi tanh hôi khó chịu.

Tinh trùng tồn tại bao lâu?

Thông thường, mỗi ngày, tinh hoàn của nam giới sẽ sẽ sản sinh khoảng 120 triệu tinh trùng. Thời gian tồn tại của chúng cũng khác nhau tại các địa điểm khác nhau. Cụ thể như sau:

• Tại đường sinh dục nam giới: Nếu không được xuất ra ngoài, tinh binh sẽ tự trưởng thành và chết đi trong đường sinh dục của nam giới. Khoảng thời gian chúng tồn tại là khoảng 74 ngày.
• Ở ngoài cơ thể: Ở môi trường bên ngoài cơ thể, tình trùng sẽ tồn tại trong thời gian rất ngắn, chỉ khoảng 30 – 60 phút. Bởi lúc này chúng phải chịu tác động của các yếu tố như nhiệt độ, không khí,…
• Tại đường sinh dục nữ: Sau khi được phóng vào âm đạo của phụ nữ, tinh trùng chỉ sống được trong khoảng 20 – 30 phút vì môi trường acid khắc nghiệt trong âm đạo. Đo lường cho thấy độ pH càng cao thì tỉ lệ sống của tinh trùng càng tăng cao, con số lý tưởng nhất là pH 8.0 sẽ giúp chúng tồn tại đến 3 tiếng, trong khi đó độ pH của âm đạo chỉ khoảng 3.5 – 4 để bảo vệ âm đạo khỏi sự tấn công của nấm, vi khuẩn, virus,..
• Tại tử cung: Trong môi trường tử cung, tinh trùng có thể tồn tại khỏe mạnh trong 6 tiếng đầu, đến mốc 12 tiếng thì số lượng giảm đi 1 nửa, sau 36 tiếng sẽ chỉ còn ¼ số lượng ban đầu. Sau khoảng 3 ngày hầu như không còn con nào sống sót.

Dấu hiệu tinh trùng khỏe mạnh

Việc xác định chất lượng tinh trùng vô cùng quan trọng bởi nó có tác động lớn đến kết quả của quá trình thụ thai và sinh sản. Ngoài xác định thông qua màu, bác sĩ sẽ dựa vào các chỉ số sau khi xét nghiệm tinh dịch. Cụ thể, tiêu chí cho biết mức độ khỏe mạnh như sau:

• Lượng tinh dịch đạt từ 2 – 5ml mỗi lần xuất tinh.
• Trong 1ml tinh dịch chứa khoảng 60 – 80 triệu tinh trùng.
• Trong 1ml tinh dịch sẽ có trên 75% tinh trùng đang di chuyển.
• Trong 1ml tinh dịch sẽ có trên 25% tinh trùng đang di chuyển nhanh.
• Trong 1ml tinh dịch sẽ có trên 30% tinh trùng không dị dạng.

Nếu sau khi thực hiện xét nghiệm, các chỉ số đo lường không đạt những tiêu chí trên, nam giới có thể đang mắc một số bệnh lý về tinh trùng.

Tham khảo thêm: tinh trùng loãng là gì? Hướng dẫn cách điều trị bệnh tinh trùng loãng

Bệnh lý thường gặp về tinh trùng ở nam giới

Ngoài những vấn đề liên quan đến cấu tạo, đặc điểm, nam giới cũng cần tìm hiểu về các bệnh lý thường gặp về tinh trùng. Theo đó,  có thể gặp một số bệnh lý như dị dạng, yếu hoặc loãng.

Tinh trùng dị dạng

Đây là hiện tượng tinh trùng bị thiếu hoặc thừa bộ phần và các bộ phận có hình dạng khác thường. Nghĩa là thông thường sẽ có đủ 3 phân đầu, cổ và đuối, nhưng đối với những tin trùng bị dị dạng sẽ bị như sau:

• Dị dạng đầu: Phần đầu không có hình dạng như thường mà sẽ bị tròn hơn, dẹp hơn hoặc nhỏ hơn.
• Dị dạng cổ: Với trường hợp này, phổ biến nhất là tình trạng cổ dày hơn bình thường khiến đầu cử động khó khăn.
• Dị dạng đuôi: Có 2 đuôi, 3 đuôi hoặc không có đuôi nào, hoặc cũng có thể bị xoắn đuôi khiến quá trình di chuyển khó khăn, không thể tiến tới trứng để thụ thai.

Tinh trùng yếu

Đây là tình trạng diễn ra ngày càng phổ biến ở nam giới bởi nhiều nguyên nhân khác nhau và vấn đề này khiến khả năng thụ thai giảm thấp hơn hẳn so với bình thường. Nghiên cứu cho thấy, những người khỏe mạnh sẽ sản sinh được đến 70.000 con tinh trùng trong mỗi phút, trung bình mỗi ngày sẽ có thể sản sinh từ 100 – 120 triệu con. Nhưng những người bị  yếu chỉ có thể sản sinh 40 triệu con hoặc thấp hơn mỗi ngày. Không chỉ giảm về số lượng còn giảm chất lượng, các tinh binh không thể hoạt động hay di chuyển linh hoạt.

Đọc thêm: Nhận biết dấu hiệu của tinh trùng yếu: Các cách cải thiện và điều trị

Tinh trùng loãng

Đây là tình trạng số lượng tinh trùng lúc xuất tinh thấp hơn 60 triệu con/1ml tinh dịch. Bệnh lý này hoàn toàn có thể nhận biết thông qua các biểu hiện cụ thể như:

• Số lượng tinh dịch trong mỗi đợt xuất tinh ít.
• Sau khi xuất tinh, tinh dịch có màu trong suốt, không đặc như bình thường và bị hóa lỏng nhanh.
• Tinh dịch có thể xuất hiện mùi hôi tanh khó chịu.

Các vấn đề về trên không gây ảnh hưởng đến tính mạng, tuy nhiên nếu kéo dài không được điều trị sớm sẽ dẫn đến suy giảm chức năng sinh sản, thậm chí khiến nam giới bị vô sinh.

Dấu hiệu sắp hết tinh trùng

Dưới đây là một số dấu hiệu điển hình cảnh báo tình trạng nam giới đang trong giai đoạn hết tinh trùng:

• Tinh dịch phóng ra ở dạng loãng và rất ít.
• Tinh dịch phóng ra màu trắng trong suốt hoặc có những màu bất thường khác.
• Có cảm giác đau, khó chịu khi xuất tinh.
• Có thể vẫn ham muốn tình dục nhưng khi xuất tinh không có tinh trùng trong tinh dịch.

Nắm bắt các dấu hiệu này sẽ giúp nam giới chủ động kiểm soát sức khỏe sinh lý, đi thăm khám và có các biện pháp phục hồi kịp thời, tránh những biến chứng ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.

Các cách phục hồi tinh trùng khỏe mạnh, tăng số lượng

Để tinh trùng luôn trong trạng thái khỏe mạnh và tăng về số lượng, nam giới có thể chủ động thực hiện theo các phương pháp dưới đây:

Hướng dẫn ăn gì để có nhiều tinh trùng

Tinh trùng khỏe mạnh hay không có ảnh hưởng trực tiếp từ chế độ ăn uống. Vậy ăn gì để có nhiều tinh trùng và đảm bảo sức mạnh của chúng, sau đây là gợi ý của chuyên gia:

• Thực phẩm giàu vitamin B12, vitamin C: Các loại vitamin này sẽ giúp bảo vệ các tinh binh khỏi oxy hóa bởi các gốc tự do trong cơ thể. Đồng thời, giúp thúc đẩy quá trình sản sinh tinh trùng, tăng nhanh số lượng sau 1 – 2 tháng. Các thực phẩm giàu vitamin B12, vitamin C như thịt, sữa, cá, khoai tây, cà chua, cải bó xôi, các loại quả mọng,…
• Thực phẩm chứa Lycopene: Đây là hoạt chất có khả năng bảo vệ tinh binh khỏi sự tấn công từ các tác nhân có hại trong cơ thể, ngăn ngừa biển đối ADN gây dị dạng và cải thiện khả năng vận động của chúng. Các thực phẩm chứa nhiều Lycopene như dưa hấu, cà chua.
• Các loại quả hạch: Các loại quả hạch như hạnh nhân, óc chó, quả phí,… có chứa các hoạt chất giúp gia tăng lượng tinh binh trong thời gian ngắn. Đồng thời, ngăn ngừa dị dạng, loãng hoặc yếu.

Ngoài ra các chất khác như kẽm, Coenzyme Q10, Axit aspartic, Axit béo Omega-3, L-arginine,… cũng đều là hoạt chất rất tốt cho sức khỏe nam giới.

Đặc biệt, nên tránh ăn các loại thực phẩm dầu mỡ, cay nóng, nhiều hương liệu không tốt cho sức khỏe. Các chất này khi vào cơ thể sẽ khiến ảnh hưởng đến quá trình sản sinh tinh trùng, dẫn đến giảm số lượng cũng như chất lượng.

Tránh chất kích thích

Các chất kích thích như bia, rượu, cà phê, thuốc lá gây ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe nói chung và sức khỏe sinh lý nói riêng. Tiêu thụ quá nhiều sẽ ảnh gây giảm sản xuất tinh trùng, tăng nguy cơ dị dạng. Vậy nên, nam giới nên hạn chế tối đa việc nạp chất kích thích vào cơ thể.

Tăng cường thể thao, duy trì chỉ số cân nặng

Tập luyện thể dục là phương pháp đơn giản nhưng lại rất hiệu quả trong việc giúp tinh trùng khỏe. Chỉ cần mỗi ngày dành ra 30 – 45 phút cho các bài thể dục như chống đẩy, bơi lội, chạy bộ,… sẽ giúp tăng số lượng, kích thích chúng chuyển động linh hoạt hơn và giảm tỉ lệ bị dị dạng. Đồng thời, tập thể dục duy trì cân nặng nhằm tránh tình trạng thừa cân gây mất cân bằng hormone sinh dục và suy giảm ham muốn tình dục ở nam giới.

Đọc thêm: Tinh Trùng Vón Cục Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Quan hệ tình dục lành mạnh

Tần suất quan hệ tình dục được khuyến cáo là 2 – 3 lần mỗi tuần. Nếu vượt quá mức này sẽ khiến dương vật phải làm việc quá sức, gây ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng sinh lý và quá trình sinh tinh.

Không lạm dụng thuốc Tây

Một số loại thuốc Tây có tác dụng phụ gây suy giảm chức năng sinh lý, giảm sản xuất tinh binh. Vì thế, nam giới cần tuân thủ liều lượng theo đúng hướng dẫn từ bác sĩ, tránh lạm dụng hoặc kéo dài liệu trình quá mức.

Xem thêm: cách làm sạch tinh trùng sau quan hệ và những sai lầm bạn nên tránh

Tránh tiếp xúc hóa chất có hại

Các hóa chất độc hại trong môi trường hoặc trong các sản phẩm tiêu dùng hằng ngày ảnh hưởng không tốt tới số lượng, hình dáng cũng như khả năng vận động của tinh trùng. Đặc biệt là các chất sau đây:

• Chì: Thường xuất hiện trong đất bùn, đường ống, sơn, các ngôi nhà quá cũ.
• Hơi thủy ngân: Thường có nhiều trong khí công nghiệp hoặc bụi kim loại.
• Styrene và aceton: Đây là 2 chất có trong đĩa nhựa, vật liệu cách nhiệt, bao bì sản phẩm, vật liệu xây dựng.
• Dibromochloropropane: Hoạt chất này xuất hiện trong một số loại thuốc trừ sâu khiến suy giảm nội tiết tố nam và hình thành một số bệnh lý nguy hiểm khác.

Nghỉ ngơi điều độ

Thức khuya, căng thẳng kéo dài là một trong những nguyên nhân gây rối loạn chức năng sinh lý ở nam giới, khiến chất lượng và số lượng tinh trùng giảm mạnh. Vậy nên, các chuyên gia khuyến nghị nam giới cần có chế độ nghỉ ngơi điều độ, tránh thức khuya, ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng stress, có các hoạt động thư giãn tinh thần lành mạnh.

Loại bỏ thói quen không tốt

Các thói quen như mặc quần quá chật, quá bó, đặt laptop lên đùi thường xuyên khiến tăng nhiệt độ tinh hoàn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng điều tiết hormone và sản xuất tinh trùng.

Tinh trùng khỏe mạnh sẽ giúp tăng tỉ lệ mang thai. Vậy nên, chủ động nắm rõ tình hình sức khỏe sinh lý, phát hiện sớm những vấn đề bất thường sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị bệnh. Vậy nên, không chỉ nam giới mà cả nữ giới cũng cần khám nam khoa định kỳ, đồng thời chủ động xây dựng một chế độ sinh hoạt lành mạnh nhất.

Xem thêm: Xuất Tinh Sớm Là Gì? Nguyên Nhân, Dấu Hiệu, Cách Chữa Trị