Trẻ Em Khó Ngủ Phải Làm Sao? Các Mẹo Khắc Phục Hiệu Quả

Sự phát triển về thể chất và trí tuệ của trẻ một phần bị ảnh hưởng từ chất lượng giấc ngủ. Chứng mất ngủ thông thường sẽ gặp ở những người trưởng thành hoặc người cao tuổi, tuy nhiên trên thực tế, trẻ em vẫn có nguy cơ mắc phải tình trạng này. Vậy trẻ em khó ngủ phải làm sao? Để tránh để tình trạng mất ngủ, khó ngủ ở trẻ trở thành bệnh mãn tính ảnh hưởng tới tinh thần, trí tuệ, kết quả học tập, cha mẹ có thể tham khảo các mẹo khắc phục hiệu quả trong bài viết dưới đây. 

Nguyên nhân mất ngủ ở trẻ em

Khó ngủ ở trẻ là tình trạng khá phổ biến, tuy nhiên trẻ em thường không tự nhận thức được điều này nếu cha mẹ không phát hiện ra. Khó ngủ, mất ngủ ở trẻ là tình trạng các bé không thể ngủ hoặc khó duy trì giấc ngủ, dậy quá sớm, ngủ dậy luôn có cảm giác mệt mỏi, ngủ chưa đủ. 

Trước khi giải đáp vấn đề “trẻ em khó ngủ phải làm sao” hay “trẻ em khó ngủ thiếu chất gì”, chúng ta cùng tìm hiểu về nguyên nhân dẫn tới tình trạng này. Theo đó, có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng trẻ bị khó ngủ, chẳng hạn như:

• Trẻ nhỏ cũng như người lớn đều có thể bị stress, vấn đề stress – căng thẳng ở trẻ thường liên quan tới vấn đề bạn bè, học tập, thi cử,… 
• Do tác dụng phụ của thuốc như thuốc điều trị chứng tăng động giảm chú ý, thuốc chống co giật, thuốc chống trầm cảm, thuốc chứa corticosteroid,…
• Trường hợp trẻ hay sử dụng đồ uống có chứa caffein hay các chất kích thích khác như soda, nước tăng lực đều có thể gây khó ngủ, mất ngủ.
• Tiếng ồn, nhiệt độ, điều kiện ánh sáng trong phòng ngủ, đệm giường không thoải mái, sử dụng thiết bị điện tử,… cũng là một trong những yếu tố làm tăng tình trạng khó ngủ ở các bé. 
• Ngoài ra trẻ còn bị khó ngủ do mắc một số bệnh lý như hen suyễn, ngạt mũi do dị ứng, viêm da gây ngứa ngáy, xơ cơ, đau cơ, ợ nóng,… 

Có thể bạn quan tâm: Nguyên nhân gây khó ngủ ở trẻ sơ sinh, cách khắc phục mà mẹ nên tham khảo

Trẻ em khó ngủ thiếu chất gì?

Chứng mất ngủ ở trẻ em có thể do chế độ ăn uống không đảm bảo chất dinh dưỡng. Theo nghiên cứu, trẻ bị thiếu canxi, sắt, vitamin và magie có thể gây ảnh hưởng tới khả năng điều khiển giấc ngủ của não bộ. Cụ thể:

• Thiếu vitamin D: Trẻ thiếu vitamin D thường có giấc ngủ không sâu, hay giật mình, chậm biết đi, mọc răng, dễ quấy khóc và rụng tóc,… Để giải quyết tình trạng thiếu hụt vitamin D ở trẻ, mẹ nên cho bé uống sữa, ăn lòng đỏ trứng, cá,…  
• Thiếu canxi: Thiếu canxi sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển xương khớp, gây đau mỏi cơ, mỏi xương khớp, khiến bé trằn trọc, khó ngủ, ngủ không sâu giấc và hay quấy khóc,… Nếu mẹ thấy trẻ có những biểu hiện này thì nên bổ sung canxi thông qua các loại rau xanh, đậu nành, sữa chua, pho mát, tôm, cua, ghẹ,…
• Thiếu magie: Do là nguyên tố vi lượng giúp duy trì hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, nên nếu thiếu hụt magie có thể làm ảnh hưởng tới chức năng não bộ, rối loạn hệ tim mạch, dễ bị căng thẳng, khó đi vào giấc ngủ. Trẻ bị thiếu magie sẽ có biểu hiện khó ngủ, mất ngủ, lười chơi, buồn chán, co giật mí mắt, chuột rút chân, mắc bệnh ngoài da, nhịp tim bất thường, đau nửa đầu, đau thắt lưng,… 
• Thiếu protein: Protein có chứa các acid amin – thành phần cơ bản tạo nên tế bào và có vai trò hình thành chất dẫn thần kinh hóa học trong não bộ. Từ đó, thành phần này có khả năng giữ tinh thần sảng khoái, thoải mái, bình tĩnh và có giấc ngủ sâu hơn. 
• Thiếu chất béo: Cũng tương tự như protein, chất béo – đặc biệt là omega 3 có vai trò ổn định tâm trạng, giữ cân bằng hormone và ổn định hoạt động của não. Thiếu chất béo có thể khiến cơ thể trẻ mệt mỏi, khó chịu, khó ngủ. Bởi lúc này trẻ sẽ luôn có cảm giác thèm ăn, chán chản, phản ứng chậm, da khô và hay bị lạnh. 

• Thiếu vitamin B12: Nếu trẻ không được cung cấp đủ lượng vitamin B12 cần thiết sẽ dẫn tới tình trạng tiêu chảy kéo dài, loét miệng, lười ăn, chậm phát triển, viêm kết mạc – giác mạc, ngủ không yên giấc,… 
• Thiếu Vitamin C: Ngoài việc góp phần tạo ra collagen, vitamin còn giúp nâng đỡ mạch máu, xương, sụn, mô dưới da và tham gia vào quá trình hấp thu sắt, chuyển hóa acid folic. Trẻ bị thiếu sắt da sẽ bầm tím, người nhức mỏi, dễ chảy máu, sún răng, vàng răng, nướu sưng đỏ, lâu lành vết thương, ngủ chập chờn,… 
• Thiếu sắt: Thiếu sắt có thể gây ra nhiều vấn đề lên não bộ, khiến trẻ thường xuyên lo lắng, sợ hãi, suy giảm nhận thức nên dễ mất ngủ, khó ngủ về đêm. Trẻ em bị thiếu sắt sẽ có biểu hiện người xanh xao, kết mạc mắt nhợt nhạt, mệt mỏi, kém tập trung, buồn ngủ vào ban ngày, mất ngủ vào ban đêm,… 
• Thiếu kẽm: Là chất có vai trò quan trọng trong hệ tiêu hóa, giúp đảm bảo quá trình trao đổi chất, góp phần cải thiện các tế bào tăng trưởng và giúp chúng hồi phục sau các tổn thương. Trường hợp bị thiếu kẽm thường kém ăn, ăn không ngon, vị giác bất thường, tiêu chảy, dễ nổi cáu, dễ khóc, ngủ không sâu giấc, suy dinh dưỡng, thấp còi,… 

Tình trạng thiếu chất dinh dưỡng khiến trẻ bị thiếu ngủ, khó ngủ cũng làm tăng cảm giác mệt mỏi và ngủ gà ngủ gật vào ban ngày. Nếu thấy trẻ có tình trạng nêu trên, cha mẹ nên chú ý hơn tới chế độ ăn uống của trẻ. Hãy cố gắng đa dạng thực đơn ăn uống mỗi ngày, đảm bảo cung cấp cho trẻ đầy đủ các nhóm dinh dưỡng cơ bản như vitamin, khoáng chất, protein, chất béo và tinh bột. 

Nên xem: Trẻ khó ngủ uống thuốc gì? 10 thuốc an toàn cho bé

Trẻ em khó ngủ phải làm sao?

Trẻ em khó ngủ phải làm sao là câu hỏi được nhiều cha mẹ quan tâm. Khi trẻ bị mất ngủ, khó ngủ, cha mẹ có thể áp dụng những biện pháp cải thiện giấc ngủ cho con theo những cách sau:

• Thiết lập thói quen ngủ: Tập cho trẻ thói quen tắm nước ấm để giúp thư giãn, sẵn sàng cho giấc ngủ. Đồng thời nên để đèn mờ trong không gian trước giờ đi ngủ để kích thích cơ thể trẻ sản xuất hormone ngủ – melatonin. Lúc trẻ đã lên giường, bạn có thể cho bé nghe nhạc, đọc sách, tập thở thư giãn,… hoặc kể chuyện cho bé nghe để hình thành thói quen đi ngủ cho các con. 
• Hiểu con bạn cần ngủ bao nhiêu: Nhu cầu và thời gian ngủ ở mỗi độ tuổi là khác nhau. Một đứa trẻ khi lớn lên sẽ bắt đầu ngủ ít hơn vào ban ngày và nhiều hơn vào ban đêm. Thời gian ngủ của trẻ cũng rút ngắn lại nên cha mẹ cần nắm được nhu cầu và mô hình giấc ngủ của trẻ để giúp trẻ có một giấc ngủ đầy đủ , trọn vẹn nhất. 
• Giữ giấc ngủ và thức dậy đều đặn: Cha mẹ hãy tạo cho con thời gian đi ngủ và thời gian thức dậy cố định mỗi ngày. Với trẻ nhỏ nên cho bé đi ngủ từ lúc 9h và dậy vào lúc 6 giờ sáng nhằm thiết lập đồng hồ sinh học, giúp các bé tuân theo một lập trình nhất quán. 

• Tránh để trẻ ngủ ngày quá nhiều: Phần lớn trẻ thôi ngủ ngày khi lên 3 tuổi. Trường hợp con bạn đã trên 5 tuổi mà vẫn ngủ ngày thì nên cố gắng cho bé ngủ từ 30 – 60 phút, tránh để bé ngủ sang chiều. Bởi những giấc ngủ dài vào ban ngày có thể khiến các bé bị khó ngủ vào đêm. 
• Ăn đủ no và đúng thời gian: Đảm bảo con bạn có bữa ăn tối đầy đủ, tốt nhất nên ăn vào lúc 6 giờ tối. Nếu trẻ ăn ít sẽ bị đói, ăn quá no sẽ gây khó chịu và đều không thoải mái khi đi ngủ. 
• Đảm bảo không gian ngủ: Phòng ngủ của bé phải đảm bảo sự riêng tư, yên tĩnh, hạn chế ánh sáng và thoáng mát. Trước khi cho bé ngủ, các bạn cần xem qua phòng ngủ của con xem có tiếng ồn, ánh sáng từ thiết bị điện tử hay đèn ngoài phòng khách chiếu vào không,… Hãy cố gắng tắt các thiết bị điện tử, tivi, điện thoại, máy tính bảng trước 1 giờ trước khi bé ngủ. 
• Giúp các bé cảm thấy an toàn vào ban đêm: Trẻ con rất sợ phải ngủ một mình và thường có cảm giác không an toàn khi trời tối. Lúc này cha mẹ nên khen ngợi hoặc thưởng cho trẻ bất cứ khi nào trẻ can đảm để trẻ trở nên dũng cảm hơn. Bên cạnh đó, mọi người cũng tránh để các bé xem phim hay chơi trò chơi kinh dị. Thay vào đó hãy cho trẻ nghe nhạc, chơi trò chơi nhẹ nhàng như xếp hình, lắp ghép hoặc xem phim hoạt hình phù hợp với lứa tuổi. Đồng thời cha mẹ nên để đèn ngủ cho bé thay vì tắt toàn bộ đèn ở phòng của bé. 
• Tránh để trẻ nhìn đồng hồ hay sử dụng thiết bị công nghệ vào ban đêm: Trường hợp các bé thường xuyên kiểm tra thời gian, bạn cần để đồng hồ ở nơi khuất tầm mắt của trẻ. Bởi có những trẻ khi thấy thời gian đang còn sớm sẽ có xu hướng muốn chơi tiếp thay vì đi ngủ. 
• Tắm nắng vào buổi sáng: Mỗi buổi sáng hãy khuyến khích các bé chơi hoặc vận động ngoài nắng nhiều hơn. Ánh sáng từ mặt trời vào buổi sáng sẽ ngăn tiết melatonin, từ đó giúp trẻ cảm thấy tỉnh táo vào ban ngày và tạo ra melatonin vào thời gian cần thiết để hạn chế tình trạng khó ngủ.
• Hạn chế ăn thực phẩm, nước uống có chứa cafein: Caffein thường có trong cà phê, trà, nước tăng lực, socola. Vậy nên bạn cần tránh để bé sử dụng những thực phẩm – thức uống này vào cuối buổi chiều hoặc tối trước khi đi ngủ. 
• Đảm bảo dinh dưỡng: Như chúng tôi đã đề cập, cha mẹ muốn trẻ phát triển khỏe mạnh thì cần quan tâm nhiều tới chế độ dinh dưỡng. Đảm bảo cả về số lượng và cân đối chất lượng ở mỗi bữa ăn. Việc trẻ ăn quá nhiều hoặc quá ít đều ảnh hưởng không tốt tới sự phát triển toàn diện về thể chất, tâm thần và vận động của trẻ. Theo đó, cha mẹ cần bổ sung cho trẻ các sản phẩm hỗ trợ có chứa vi khoáng chất, vitamin thiết yếu như crom, kẽm, sắt, selen, canxi và vitamin nhóm B,… Những thành phần này ngoài giúp tăng cường khả năng hấp thu còn giúp trẻ ăn ngon miệng và ngủ ngon giấc hơn. 

Như vậy vấn đề trẻ em khó ngủ phải làm sao đã được Đông Trùng Vietfarm giúp bạn giải đáp chi tiết. Các mẹo trên mặc dù khá đơn giản nhưng yêu cầu sự kiên trì cao mới đạt được hiệu quả. Do đó cha mẹ nên đồng hành cùng trẻ để giúp các con cải thiện chất lượng giấc ngủ tốt. Cũng như góp phần làm giảm nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực tới đời sống sinh hoạt, sức khỏe và trí tuệ của bé sau này. 

Đọc thêm: Bé bị khó ngủ về đêm phải làm sao? Các cách cải thiện bệnh hiệu quả